Từ lâu, thuật ngữ M&A đã trở nên quen thuộc trong giới kinh doanh, làm nổi bật những cuộc cạnh tranh cam go giữa các doanh nghiệp.
Nhưng thật ra, M&A là gì?
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá sâu hơn về M&A, cũng như những lợi ích và thách thức của việc thực hiện M&A.
Cùng bắt đầu nào.
M&A là gì?
M&A là sự kết hợp của 2 từ Merger và Acquisition (tạm dịch là sáp nhập và mua lại), là một thuật ngữ phổ biến trong lĩnh vực kinh doanh và tài chính, ám chỉ đến quá trình sát nhập và mua lại các công ty hoặc tài sản của công ty khác.
Đây là một trong những phương pháp quan trọng trong chiến lược kinh doanh, cho phép các doanh nghiệp mở rộng quy mô, đạt được lợi ích chiến lược và tạo ra cơ hội tăng trưởng.
Trong thương vụ sát nhập (merger), hai hoặc nhiều công ty đồng ý hợp nhất thành một công ty mới, chia sẻ quyền lực, rủi ro, và lợi ích. Quá trình này thường được thực hiện với mục tiêu tạo ra một doanh nghiệp mạnh hơn, cải thiện khả năng cạnh tranh, tiết kiệm chi phí và mở rộng thị trường.
Trong thương vụ mua lại (acquisition), một công ty mua toàn bộ hoặc một phần cổ phần của công ty khác để tiếp quản hoạt động và quản lý công ty đó. Việc mua lại thường diễn ra khi công ty mua muốn tiếp cận ngay lập tức các nguồn lực, thị trường, hoặc công nghệ mà công ty bị mua sở hữu.
M&A có thể diễn ra giữa các công ty cùng ngành hoặc giữa các công ty hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau.
M&A mang lại cơ hội và thách thức đồng thời, và là một công cụ quan trọng trong việc xây dựng và phát triển các doanh nghiệp trong thế giới kinh doanh ngày nay.
Lợi ích và thách thức khi M&A đối với doanh nghiệp
M&A (Merger and Acquisition) đem lại nhiều lợi ích và cơ hội cho doanh nghiệp, nhưng đồng thời cũng gặp phải những thách thức và rủi ro.
Lợi ích
- Mở rộng thị trường và quy mô hoạt động: M&A giúp doanh nghiệp nhanh chóng tiếp cận vào thị trường mới và mở rộng quy mô hoạt động.
- Tiếp cận nguồn lực và công nghệ: Thông qua M&A, doanh nghiệp có thể tiếp cận vào nguồn lực, công nghệ, hoặc sở hữu trí tuệ mới mà họ không có trước đó.
- Đạt được lợi ích chiến lược: Bằng cách sáp nhập hoặc mua lại các đối thủ cạnh tranh, doanh nghiệp có thể tăng cường sức mạnh chiến lược và chiếm ưu thế trong thị trường.
- Diversification (Đa dạng hóa): Thông qua M&A, doanh nghiệp có thể đa dạng hóa danh mục sản phẩm hoặc dịch vụ của mình.
- Tối ưu hóa cơ cấu tài chính: M&A có thể giúp doanh nghiệp cải thiện cơ cấu tài chính, tăng cường vốn và cải thiện khả năng tài chính.
Thách thức và rủi ro
- Xung đột văn hóa: Việc sáp nhập hai công ty có thể gặp phải xung đột văn hóa và phong cách quản lý khác nhau.
- Khó khăn trong tích hợp hệ thống và quy trình: Tích hợp hệ thống, quy trình và dữ liệu của hai công ty là một quá trình phức tạp và đòi hỏi sự chuyên nghiệp và tinh thần hợp tác từ đội ngũ quản lý và nhân viên.
- Rủi ro tài chính: M&A có thể mang đến những rủi ro tài chính như tăng nợ, chi phí pháp lý và thuế, đồng thời cũng có thể tạo ra áp lực tài chính lên doanh nghiệp sau khi thực hiện thương vụ.
- Khả năng thất bại: M&A không phải lúc nào cũng thành công. Có thể do không thể tích hợp hiệu quả, không đạt được mục tiêu dự kiến hoặc do sự không ổn định của thị trường.
Để đạt được thành công, doanh nghiệp cần phải thực hiện quá trình M&A một cách cẩn thận, chuyên nghiệp và có kế hoạch đầy đủ.
Các hình thức M&A phổ biến hiện nay
M&A (Merger and Acquisition) có thể được phân loại thành ba loại chính dựa vào cách thức thực hiện và quy mô của thương vụ:
M&A theo chiều ngang (Horizontal M&A)
M&A theo chiều ngang xảy ra khi hai công ty hoạt động trong cùng một ngành công nghiệp, cùng một lĩnh vực kinh doanh hoặc sản phẩm tương tự quyết định hợp nhất hoặc mua lại nhau.
Mục tiêu chính của M&A theo chiều ngang là tạo ra sự cạnh tranh lớn hơn, tăng cường sức mạnh trên thị trường và tiết kiệm chi phí.
Thông qua việc sáp nhập hoặc mua lại đối thủ cạnh tranh, các doanh nghiệp có thể tăng trưởng nhanh chóng và tạo ra giá trị gia tăng cho cổ đông.
Ví dụ: Hai công ty sản xuất ô tô lớn trong cùng một quốc gia quyết định sáp nhập để tạo ra một doanh nghiệp mạnh hơn trong ngành công nghiệp ô tô và cạnh tranh với các đối thủ khác.
M&A theo chiều dọc (Vertical M&A)
M&A theo chiều dọc xảy ra khi hai công ty hoạt động trong cùng một chuỗi cung ứng, tức là một công ty mua hoặc hợp nhất với một công ty trong quy trình sản xuất hoặc phân phối của mình.
Mục tiêu của M&A theo chiều dọc là cải thiện hiệu quả hoạt động, giảm thiểu chi phí và tăng cường kiểm soát toàn diện của dòng sản phẩm.
Ví dụ: Một công ty sản xuất thiết bị điện quyết định mua công ty sản xuất các bộ phận điện tử để giảm thiểu thời gian chờ và chi phí từ việc phải mua từ nguồn cung cấp bên ngoài.
M&A kết hợp (Conglomerate M&A)
M&A kết hợp xảy ra khi hai công ty không có liên quan đến nhau hoạt động trong các ngành công nghiệp hoàn toàn khác nhau.
Trong loại M&A này, hai công ty quyết định hợp nhất hoặc mua lại nhau nhằm đa dạng hóa danh mục sản phẩm hoặc dịch vụ của mình.
Mục tiêu chính của M&A kết hợp là tận dụng các cơ hội mới và giảm thiểu rủi ro từ các lĩnh vực kinh doanh đang hoạt động.
Ví dụ: Một công ty sản xuất dược phẩm quyết định mua một công ty sản xuất thiết bị y tế để đa dạng hóa danh mục sản phẩm và tạo ra các cơ hội mới trong lĩnh vực y tế.
Một vài ví dụ về M&A tại Việt Nam
Nếu bạn vẫn còn mơ hồ về chuyện sát nhập thì những ví dụ M&A tại Việt Nam trong thời gian gần đây có thể giúp bạn có cái nhìn cụ thể hơn:
- M&A của Masan và Vingroup: Trong năm 2019, Masan tiến hành mua lại 64,9% cổ phần Công ty CP Vingroup Retail (VinCommerce) và 100% cổ phần Công ty CP VinEco (đơn vị sản xuất nông sản) của Vingroup. Thương vụ này giúp Masan mở rộng lĩnh vực kinh doanh vào bán lẻ và sản xuất nông sản.
- M&A của Techcombank và VIB: Năm 2020, Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) đã hoàn tất việc mua lại 8,75% cổ phần của Ngân hàng TMCP Quốc Tế (VIB). Thương vụ này giúp Techcombank gia tăng quy mô hoạt động và mở rộng khách hàng trong lĩnh vực ngân hàng thương mại.
- M&A của KIDO và Tuong An Vegetable Oil: Năm 2021, Công ty Cổ phần Thực phẩm KIDO (KIDO Corporation) đã mua lại 51% cổ phần của Công ty CP Dầu thực vật Tuong An (Tuong An Vegetable Oil) với tổng giá trị giao dịch lên đến 938 tỷ đồng. Thương vụ này giúp KIDO mở rộng quy mô sản xuất và củng cố vị thế trong ngành thực phẩm và dầu ăn.
- M&A của Vinamilk và GTNfoods: Năm 2021, Tập đoàn Sữa Việt Nam (Vinamilk) đã mua lại 79,5% cổ phần của Công ty CP Sữa GTN (GTNfoods) với giá trị 2,7 nghìn tỷ đồng. Thương vụ này giúp Vinamilk mở rộng sở hữu các thương hiệu sữa nổi tiếng của GTNfoods và tăng cường vị thế trong thị trường sữa Việt Nam và xuất khẩu.
Đây chỉ là một số ví dụ tiêu biểu về M&A tại Việt Nam trong những năm gần đây và thị trường M&A tại Việt Nam đang hoạt động rất mạnh mẽ.
Vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong những vấn đề cơ bản liên quan tới M&A rồi, hy vọng qua đây bạn đã có cái nhìn chi tiết hơn về khái niệm này.
